dr Barbara Szyszkowska, Slim+Fit, Instytut Dietoterapii i Treningu Osobistego – Barbara Szyszkowska Data publikacji: 26 październik 2016 
W II trymestrze ciąży dodatkowy koszt energetyczny związany jest głównie ze wzrostem komponentu matczynego (wzrost objętości osocza, powiększenie macicy i gruczołów sutkowych, gromadzenie tkanki tłuszczowej). Światowa Organizacja Zdrowia określiła dodatkowy wydatek energetyczny w II trymestrze ciąży na ok. 300 kcal na dobę.
Co jeść w II trymestrze?
Według aktualnie obowiązujących polskich norm żywienia wartość energetyczna racji pokarmowej kobiety ciężarnej w II trymestrze ciąży powinna zostać zwiększona o 360 kcal/dobę. Przy określaniu potrzeb energetycznych organizmu kobiety ciężarnej należy uwzględnić takie elementy jak wiek, masę ciała przed ciążą, styl życia, wysiłek fizyczny i rodzaj wykonywanej pracy.
Podstawa to produkty zbożowe
Podstawowym źródłem energii w diecie powinny być produkty zbożowe (ok. 55-60% dziennego zapotrzebowania kalorycznego), szczególnie pełnoziarniste mąki, płatki, pieczywo, gruboziarniste kasze. Węglowodany zawierają w swoim składzie dodatkowo błonnik, który wspomaga regularną pracę jelit ciężarnej.
Źródła witamin
Warzywa i owoce są głównym źródłem witamin i minerałów, na które zapotrzebowanie w trakcie ciąży znacząco wzrasta. Przy niedostatecznej podaży witaminy D, folianów, jodu, żelaza i cynku może dochodzić do zaburzeń rozwoju płodu, dlatego ważne jest codzienne urozmaicanie diety. Warto pamiętać też o wit. C, która zwiększa przyswajalność żelaza, zapobiegając anemii. W II trymestrze ciąży zaleca się spożywanie 600g warzyw i 400g owoców dziennie.
Ważne miejsce w żywieniu kobiet ciężarnych zajmuje białko, które jest niezbędne do zapewnienia odpowiedniego poziomu syntezy tkanek płodowych, łożyskowych i matczynych oraz metabolizmu płodowego. Według polskich norm żywienia, kobiety ciężarne powinny spożywać białka 1,2 g/kg mc. na dobę, czyli od 54 do 96 g na dobę.
Więcej białka!
Zapotrzebowanie na białko w II trymestrze jest większe niż w I i wynosi 4 porcje, gdzie jedna porcja to np. 1 szklanka mleka, jogurtu, kefiru, 100g sera twarogowego, 2 plastry sera żółtego. Ważna jest także jakość spożywanego białka. Połowę ogólnej ilości dziennego zapotrzebowania na białko, powinno pokrywać białko pełnowartościowe pochodzenia zwierzęcego, którego podstawowym źródłem jest mleko i jego przetwory oraz chude mięso zwierząt (np. drobiu, ryb). Odpowiednia ilość wapnia, zawarta w tych produktach, jest ważna zarówno dla optymalnego rozwoju płodu, przebiegu ciąży, jak i utrzymania dotychczasowej masy kostnej matki. Produkty mięsne zawierają w swoim składzie również żelazo, które chroni przed niedokrwistością.
Ryba dla noworodka
Z kolei tłuste ryby morskie są najlepszym źródłem kwasów DHA, które są uważane za jeden z najważniejszych składników pokarmowych w okresie ciąży i laktacji. DHA jest niezbędny między innymi do prawidłowego rozwoju psychomotorycznego noworodka. Ważne jednak jest, aby sprawdzać jakość ryb, które je ciężarna, ponieważ mogą być zanieczyszczone substancjami toksycznymi.
Tłuszczy też nie unikamy
W diecie kobiet ciężarnych tłuszcze powinny pokrywać od 20–35% dobowego zapotrzebowania energetycznego. Spożycie tłuszczów w II trymestrze ciąży powinno wzrosnąć o dodatkowe 8–14 g/dobę w stosunku do spożycia przed ciążą. Przyszłe mamy powinny głównie spożywać tłuszcze pochodzenia roślinnego zawierające NNKT. Źródłem tych kwasów z rodziny omega-6 są oleje: słonecznikowy, kukurydziany, sojowy, z wiesiołka, natomiast źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 są tłuste ryby takie jak makrela oraz olej rzepakowy, orzechy włoskie, siemię lniane, nasiona chia.
Przyszła mama dużo pije
Pamiętamy także o prawidłowym nawodnieniu organizmu. Ważne jest, aby głównym źródłem płynów w diecie ciężarnej była woda niegazowana. Kobiety ciężarne powinny spożywać ok. 2300 ml wody na dobę. Dodatkowo można popijać lekkie herbaty ziołowe oraz soki warzywne i owocowe własnoręcznie przygotowane. Nie zaleca się pić w trakcie posiłku, ani bezpośrednio po nim. Lepiej jest odczekać około 20‒30 minut lub pić wyłącznie pomiędzy posiłkami, ponieważ wtedy nie rozcieńcza się soków żołądkowych i spożyty posiłek jest szybciej trawiony.
W drugim trymestrze ciąży dolegliwości (nudności) powoli zmniejszają się i od tej pory całodzienny jadłospis powinien zawierać 4‒5 posiłków dziennie.
Bibliografia:
- Świątkowska D. Poradnik żywienia kobiet w ciąży. Instytut Matki i Dziecka, Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawa.
- Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2012.
- Krzyszycha R. Zasady żywienia kobiety ciężarnej. Mag Pielęg Położn. 2009; 6: 33–34.
- Jarosz M. Praktyczny podręcznik dietetyki. Szostak-Węgierek D. Ciąża. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2010: 71–77.
- Brown A., Avery A. Healthy weight management during pregnancy: what advice and information is being provided. Hum Nutr Diet. 2012; 25(4): 378–387.
- Wendołowicz A., Stefańska E., Ostrowska L. Żywienie kobiet w okresie ciąży. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2014; 20(3): 341-345.
Fot.: © Agence DER – Fotolia.com