Iwona Dąbrowska – Główny Specjalista ds. Uzależnień Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych, Urząd Miasta Lublin Data publikacji: 03 luty 2015
Zdrowie publiczne jest instytucją społeczną i oznacza po prostu zdrowie ludności. Obejmuje szeroki zakres działań wielodyscyplinarnych wiążących się z różnymi aspektami zdrowia ludzi, jego ochroną, umocnieniem i poprawą, oceną potrzeb zdrowotnych populacji oraz sposobami ich zaspakajania. Zajmuje się nie tylko zdrowiem jednostki, ale także zdrowiem wszystkich ludzi oraz jego uwarunkowaniami zarówno negatywnymi, jak i pozytywnymi, czyli działaniami prozdrowotnymi umacniającymi zdrowie.
Profilaktyka
Zdrowie publiczne jest najszerzej rozumianą dziedziną profilaktyki chorób, umacniania zdrowia poprzez tworzenie i nadzór warunków dla zdrowia, a jego charakterystyczną cechą jest wielosektorowość działań zmierzających do utrzymania zdrowia rozumianego z jednej strony jako prawo człowieka, a także jako zasób społeczeństwa, które determinuje możliwość społeczno-ekonomicznego rozwoju i ma decydujący wpływ na jakość życia ludzi.
Promocja zdrowia to proces umożliwiający jednostkom i grupom społecznym zwiększenie kontroli nad uwarunkowaniami zdrowia w celu poprawy ich stanu zdrowia, oraz sprzyjający rozwijaniu zdrowego stylu życia, a także kształtowaniu innych środowiskowych i osobniczych czynników prowadzących do zdrowia.
Koncepcja zdrowia, stanowiąca 4 nadrzędne kategorie:
- styl życia ludzi (55%),
- środowisko życia (20%),
- czynniki biologiczno-dziedziczne (15%),
- organizacja opieki zdrowotnej (10%).
Szlachetne zdrowie
Aby promować styl życia prowadzący do zdrowia wymaga się poprawy warunków ekonomicznych i społecznych, rozwijania działań edukacyjnych zwiększających świadomość ryzyka zagrożeń zdrowia (np. związanych z piciem alkoholu czy paleniem tytoniu) i uczących praktycznych umiejętności, redukowania czynników tworzących zagrożenia dla zdrowia.
Programy profilaktyczne realizowano w ostatnich latach za pomocą kampanii w środkach masowego przekazu i przy udziale organizacji społecznych. Na podstawie hipotezy o wpływie nieosobowym programy profilaktyczne zwiększyły świadomość społeczeństwa. Działają również na sam czynnik sprawczy – alkohol. Podwyższenie granicy wieku, od którego kupno jest prawnie dozwolone, a także podniesienie cen alkoholu prowadzi do ograniczenia spożycia i złagodzenia jego następstw.
Podstawą do osiągnięcia zdrowia jest nasza osobista decyzja w myśl idei, że “zdrowie to nie wszystko, ale wszystko jest niczym wobec zdrowia”.
Czynniki decydujące o zdrowiu człowieka:
- Pozytywne – pełne korzystanie z praw i swobód obywatelskich, praca w odpowiednich warunkach, dobre warunki mieszkaniowe, odpowiednie zaopatrzenie w żywność i odpowiedni stan odżywiania, możliwość wypoczynku.
- Negatywne – brak pracy, nadmierny wysiłek, brak aktywności fizycznej, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu i innych substancji szkodliwych, złe odżywianie.
Warto pamiętać, że za nasze zdrowie w 10% odpowiada służba zdrowia, w 15% właściwości dziedziczne, w 20% środowisko, pozostałe 55% związane jest ze stylem życia (naszymi nawykami, upodobaniami, zwyczajami).
Fot.: © .shock – Fotolia.com